Hepimiz stresli bir günün ardından bir dilim çikolataya ya da sıcak bir kurabiyeye uzandığımız anları biliriz. Ancak bu davranışın arkasında ne yatıyor? Duygusal yeme, açlık hissinden ziyade olumsuz duygulardan kaçınmak için besinlerin kullanılması çabasıyla ortaya çıkan bir davranış olarak tanımlanıyor.[1] Peki, bu döngü nasıl oluşur ve kontrol altına alınabilir?

Duygusal Yeme Nedir?

Sağlıklı olabilmenin ön koşullarından birisi yeterli ve dengeli beslenmektir. Beslenme; sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır. Beslenme ihtiyacının karşılanması, biyolojik bir gerekliliğin yanı sıra psikolojik açıdan da önemlidir. Bireyler öfkelendiklerinde ya da kendilerini baskı altında hissettiklerinde normalden daha fazla yiyecek tüketebilirler. Bu yiyecek tüketiminin yapıldığı yeme problemlerinden birisi de duygusal yeme (emotional eating) olarak tanımlanmakta olup, duygusal yeme olumsuz duygulara karşılık olarak gelişen aşırı yeme eğilimini anlatan bir yeme bozukluğudur.[2]

Depresyon, kaygı ve stres gibi kavramlar günümüzde modern hayata dair sıradan temalar haline gelmiştir. Günlük hayatta psikopatoloji olarak tanımlanacak düzeyde yaşanmasa da, hafif ancak kronik olarak yaşanan stres ve kaygı kişilerin yaşam kalitesini düşürmektedir. Duygusal yeme yeni bir kavram olarak literatüre daha çok fazla kilolu ve obez kişiler için bir risk faktörü olarak girse de araştırmalar duygusal yemenin normal kilolu kişiler için de gündeme gelebileceğini söylemektedir.[3]

Döngüyü Kırabilirsiniz

Duygusal yemenin önüne geçmek için neden rahatlamayı yiyeceklerde aradığınızı anlamak oldukça önemli bir adımdır. Sizi sakinleştiriyor mu, neşelendiriyor mu, zor bir günün telafisini mi sağlıyor veya bunların hepsi mi? Bu düşünce kalıplarını tanımak, pes etmeyi önlemeyi kolaylaştırabilir. Ayrıca duygusal yemenin sizi üzen sorunu çözmediğini fark etmenize yardımcı olur.[4]

Duygusal yemeyi kontrol etmenin bir diğer yolu da tetikleyicilerinizin ne olduğunu anlamaktır. Sadece ne ve ne kadar yediğinizi değil, aynı zamanda o sırada nasıl hissettiğinizi de kaydeden bir yemek günlüğü tutmak farkındalık kazandıracaktır. İlerleyen süreçte bir kalıp olduğunu fark etmeniz, onu kırmak için bir strateji geliştirmenizi sağlayabilir. Örneğin, zor bir günün ardından hak ettiğinizi düşündüğünüz için sık sık yiyorsanız, kilo vermeyi, sağlıklı hissetmeyi ve kendinizle gurur duymayı da hak ettiğinizi unutmayın. Stres nedeniyle yiyorsanız, bu stresi azaltmayı öğrenin. Yoga, meditasyon ve düzenli egzersiz stres seviyenizi azaltmanıza yardımcı olabilir.4

Duygusal yemeyi önlemede dikkat dağıtıcı aktiviteler yaparak yeme hissinden uzaklaşmak da oldukça sık kullanılan bir yöntemdir. Sadece beş dakikanızı ayırarak kendinizi daha iyi hissedeceğiniz bazı fikirler;

-       Beş dakikalık yürüyüşe çıkmak,

-       Dışarıda oturup temiz hava almak,

-       En sevdiğiniz müziği açıp dans etmek,

-       Yakın bir arkadaşınızı arayıp sohbet etmek.

Bu şekilde kendinizi oyalayacak daha fazla yol düşünebildiğinizde, zamanla stres sebebiyle yemeği durdurmak daha kolay hale gelecektir. Yemek yemek yerine bu hisse direnmek yeni alışkanlığınız olacaktır.4

Duygusal yeme, kontrol edilebilen ve başa çıkılabilen bir davranıştır. Önemli olan, bu davranışın farkına varmak ve duygularınızla sağlıklı bir şekilde başa çıkmayı öğrenmektir. Unutmayın, sağlıklı bir beden ve zihin için kendinize özen göstermelisiniz.

Burada çeşitli hastalıklar ve tedavi yolları hakkında bilgi ve içerikler yer almakta fakat bunlarla kesinlikle teşhis ve tedavi yönlendirmesi yapılmamaktadır, hiçbir bilgi ve içerik bu şekilde algılanmamalıdır. Bu web sitesinde yer alan bilgiler bir hekim veya eczacıya danışmanın yerine geçmez.